تحلیل و بررسی مقایسه ای نقوش گیاهی گچ بری های کاخ تیسفون با مساجد اصفهان

بررسی مقایسه ای نقوش گیاهی گچ بری های کاخ تیسفون با مساجد اصفهان

هدف از این مقاله بررسی مقایسه ای نقوش گیاهی گچ بری های کاخ تیسفون با مساجد اصفهان می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	10
حجم	702 بایت
فرمت فایل اصلی	pdf
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود مقاله رشته معماری

بررسی مقایسه ای نقوش گیاهی گچ بری های کاخ تیسفون با مساجد اصفهان

 

چکیده 

هنر گچ­بری، از جمله هنرهای تزئینی در معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ­ها و بناها قبل از دوران اسلامی و همچنین زینت­بخش بناها به خصوص مساجد دوران اسلامی بوده است. از نقوش ناب در گچبری می­توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. در دوران قبل از اسلام، در کاخ­های ساسانی نمونه­های متنوعی از نقوش گیاهی در گچ­بری دیده شده است.

هدف مقاله پیش­رو، شناخت و بررسی نقوش گیاهی در گچ­بری کاخ­های ساسانی (کاخ تیسفون) و سه مسجد تاریخی متعلق به اوایل دوران اسلامی در ایران و سپس مقایسه آنها می­باشد. نقوش گیاهی در گچ­بری­های کاخ­های ساسانی، نقوش انتزاعی از طبیعت­اند که اشکال متنوعی را می­توان در آنها یافت که عبارتند از: نقوش نخل، تاک و پیچک، انگور، انار، گل نیلوفر آبی و گل چند پر، بلوط و برگ انجیر و نقش­هایی شبیه به برگ برساو شده. سپس در دوران اسلامی که باورهای مذهبی اثر خود را بر هنر و گرایش­های هنری گذاشت؛ نقوش گچ­بری نیز بدلیل منع نقوش انسانی و حیوانی، دستخوش دگرگونی شد، به گونه­­ ای که نقوش گیاهی ساسانی در کنار گردش اسلیمی و ساقه های آن و در مواردی در ترکیب با کتیبه نگاری آیات قرآنی زینت بخش بناها شدند.

 

 

کلیدواژه ها:

گچ بری

نقوش گیاهی

تیسفون

مساجد ایران

اسلیمی

ختایی

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

 

دانلود طراحی معماری منبرهای مساجد قدیمی و بررسی مفاهیم نمادین نقوش آنها

طراحی معماری منبرهای مساجد قدیمی و بررسی مفاهیم نمادین نقوش آنها

هدف از این پایان نامه طراحی معماری منبرهای مساجد قدیمی و تاریخی اصفهان و بررسی مفاهیم نمادین نقوش آنها می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	65
حجم	926 بایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پایان نامه  رشته معماری

طراحی معماری منبرهای مساجد قدیمی و بررسی مفاهیم نمادین نقوش آنها

 

چکیده:

جایگاه ویژه منبر به عنوان نمادی فرهنگی از هنراسلامی، در برگزاری خطبه، ضرورت پژوهشی ژرف را ایجاب می کند. بخش عمده ای از تحقیقات انجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن است و بخش کوتاه تری به ویژگی های زیبایی شناختی و نوع مصالح به کار رفته در آن پرداخته اند. در این میان، نیاز به بررسی نقوش اسلامی به کار رفته در منبرها، که مهم ترین پیام تصویری را به مخاطب القا می کند، خود را آشکار می سازد. این پژوهش بر آن است، تا با بررسی نقوش هندسی مورد استفاده بر روی منبرهای تاریخی مساجد شاخص اصفهان، به نوعی دسته بندی و گونه شناسی نقوش به کار رفته در این منبرها دست پیدا کند و میزان در هم آمیختگی این نقوش را با مفاهیم نمادین آشکار سازد. 

 

 

 

هدف از این پایان نامه طراحی معماری منبرهای مساجد قدیمی و تاریخی اصفهان و بررسی مفاهیم نمادین نقوش آنها می باشد

 

 

کلیدواژه ها :

منبر

مسجد

مفاهیم نمادین 

نقوش هندسی

 

 

مقدمه :

منبر به عنوان فضایی خاص برای تشریح مبانی دینی، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. از آنجا که در دین اسلام تبیین مبانی دینی، بر پایه سخنرانی و ارتباط مستقیم با مردم (نماز جماعت) گذارده شده است،منبر واجد همان کارکرد اجتماعی- سیاسی است که از نقش الوهی نمادین آن جدا نیست و بررسی نقش منبر در تحقق این مهم آشکار می‌گردد. بر این اساس منبر نمادی از هنر اسلامی است. این پژوهش بر آن است تا این سمبل هنر اسلامی را بهتر شناسانده و ارزش‌های آن را آشکار کند. پرسش‌های قابل طرح در این حوزه را می‌توان بدین نحو بیان کرد: آیا بین هندسه نظری و عملی یا طرح و اجرا در نقوش گره چینی کار شده در منبرها، ارتباطی وجود دارد؟ و اینکه چگونه نقوش هندسی تکرار شونده، خود را در قالب مفاهیم نمادین ارایه می‌کنند. این پژوهش با روش بررسی تک به تک منبرها و نقوش گره چینی چوبی مورد استفاده در آن‌ها، از سویی، تلاش دارد به ارتباط بین طرح و اجرا در این نقوش دست یابد؛ همچنین در این پژوهش، منبرها و انواع نقوش گره چینی چوبی آن‌ها به نحو مقایسه‌ای بررسی و شناسایی و دسته بندی می‌شوند. از سویی دیگر، نه تنها به کاربرد دانش هندسه در طراحی و ساخت نقوش گره چینی منبرهای اسلامی پرداخته می‌شود، بلکه در هم آمیختگی این نقوش با مفاهیم نمادین آشکار می‌گردد. بر این اساس با شناسایی نقوش مورد استفاده بر روی منبر و وجوه اشتراک و افتراق آن با نمادها، روابط مغفولی از این دست در هنر اسلامی باید مورد بررسی قرار گیرد. 

 

منبر محل نشستن خطیب یا واعظ و برای بیان مسایل مذهبی است؛ این عنصر که در فرهنگ عامه از آن به نام تختی که دارای یک پله یا بیشتر باشد و بر آن خطیب یا واعظ می‌نشیند یاد شده است، نوعی صندلی است. صندلی یا همان کرسی به عنوان یک جایگاه پلکانی از قدیم در ایران معمول بوده و به مرور جایگزین تخت شده است که پس از چندی نمونه‌های چوبی آن به فرم متکامل‌تر درآمد و کم کم نام منبر، بر روی آن نهاده شد. نخستین نمونه منبر عبارت بوده است از جایگاهی که پیامبر اکرم (ص) در مسجد النبی در مدینه بر فراز آن برای مؤمنان موعظه می‌فرمودند. بر حسب بعضی از روایت‌ها این کرسی سه پله بوده که پیامبر اکرم بر سومین پله می‌نشست و پای خود را بر پله دوم می‌گذاشت (زکی 1366، 79). به عقیده بورکهارت در کتاب هنر اسلامی، دلیلی که باعث می‌شود یک مسجد، جامع باشد وجود همین منبر یا کرسی است (البته این نظریه مورد تایید همه اندیشمندان در این گستره نمی‌باشد). در سال‌های اولیه هجرت، منبرها از جمله وسایل مساجد جامعی شدند که در مراکز حکومتی ایالت‌ها بودند و حق برگزاری خطبه داشتند. در دوره‌های بعدتر منبر بخشی از وسایل هر مسجد شد، حتی مساجدی که مراسم نماز جمعه در آن برگزار نمی‌شد (پروچاسکا 1373، 36). منبر در مساجد جمعه سکویی است که از آن برای ایراد خطابه و اجرای مراسم ظهر جمعه استفاده می‌کنند. شکل منبر بدون در نظر گرفتن تزیینات و جزییات و مانند موقعیت آن در کنار محراب (همیشه سمت راست محراب)، از گذشته تاکنون تغییر اندکی کرده است (همان،37). 

 

منبر از یک پلکان و در بعضی موارد یک در برای محافظت از جان خطیب، با نشیمنی کوچک و گاهی یک آسمانه یا سقف کوچک در بالای آن شکل گرفته است. عنصر سقف در منبرهای کشورهای اسلامی دیگر مانند مصر و آفریقا بیشتر دیده می‌شود. پلکان در سمت نمازگزاران قرار دارد و مؤذن همیشه روی پله قرار می‌گیرد. بررسی گونه‌های منبرها نشانگر وجود عناصر مختلف از جمله سقف و گنبد بر روی آن، پایه، تارمی یا نرده، در و تزیینات آن، نشیمن و تزیینات دسته‌هایش است. منبرهای کشورهای اسلامی از تنوع زیادی برخوردارند، در عین حال که نقوش گوناگونی اعم از شکسته و گردان در آن‌ها بکار رفته است. این نقوش بیشتر تحت نام گره چینی چوبی مشهور هستند. اشکالی که در ترکیبات هندسی اسلامی در گره چینی به کار می‌رود هنر خاص ایرانیان است و اگرچه در برخی دیگر از کشورهای اسلامی نیز نمونه‌های فراوان از هنر گره چینی دیده می‌شود ولی تمام آن‌ها ریشه در هنر گره چینی ایران داشته و دارند (زمرشیدی 1374، 68) و یا به تعبیری در هنر ایرانی هویت متمایز یافته‌اند. نقوش شکسته در این پژوهش، نقوشی است که هندسی و تحت زوایا و قواعد خاصی ترسیم می‌شوند و بیشتر به نام گره یا گره چینی خوانده می‌شوند. گره چینی چوب از هنرهای ظریفی است که از زمان‌های بسیار کهن، در ایران رایج بوده و بر اساس شواهد و آثار موجود پیشینه این هنر در معماری ایران به دوران بسیار کهن باز می‌گردد. صنعت گره سازی به ترکیب حاصل از لقط ها (واحد کار گره سازی)، همان نقوشی که ابتدا به صورت دو بعدی و هندسی بر روی کاغذ ترسیم می‌شود. به واسطه آلات(واسطه) گفته می‌شود. گره از دو عنصر ساخته شده که به نام آلت و لقط مشهورند(آذرمهر.81.1374).

 

 

بر این اساس، در این پژوهش، برای اولین بار منبرها و نقوش آن‌ها، با دیدی موشکافانه هندسی و به نحو مقایسه‌ای مورد بررسی و مطالعه قرارگرفته‌اند. 

 

 

فهرست مطالب

 

فصل اول: مفاهیم نمادین در نقوش هندسی

3-1- تشخیص و تعیین نقوش45 

3-2- ارائه چند نظر درباره این نقوش49  

3-3- تحلیل این نظرها52

 

فصل دوم: منبرها                                                                                                        

4-1- تاریخچه و واژه شناسی منبرها59

4-2- گونه شناسی منبرها65     

4-2-1- تاریحچه مساجد مورد مطالعه65

4-2-2- بررسی منبرها از نظر ساختمایه – نوع نقوش به کار رفته –67

 زوایا، ابعاد و اندازه ها

4-2-3- ساخت منبرها از نظر ابزار کار - نوع چوب – نوع اتصالات73  

4-3- تزئینات منبرها82

4-3-1- حکاکی یا منبت82

4-3-2- معرق86

4-3-3- گره87 

منابع

 

 

 

فهرست جدول ها

 

جدول (4-1) مقایسه منبرها از نظر نوع چوب و نوع نقوش و تزئینات68

جدول (4-2) مقایسه ابعاد و اندازه های منبرها70

جدول (4-3) مقایسه منبرها و نوع تزئینات قسمت های مختلف آنها72    

جدول (4-4) انواع اتصالات گوشه ای79

 

 

 

فهرست شکل‌ها

شکل (4-2) شکل خلاصه شده منبرها69

شکل (4-3) مقایسه ابعاد و اندازه های منبرها70 

شکل (4-4) اتصال قلم بر76 

شکل (4-5) اتصال قلم بُر با میخ76

شکل (4-6) اتصال قلم بُر با برش76

شکل (4-7) اتصال قلم بُر با برش کج76

شکل (4-8) اتصال نیم آ نیم یا نیم نیم76

شکل (4-9) اتصال نیم آ نیم یا نیم نیم با میخ77

شکل (4-10) اتصال نیم آ نیم یا نیم نیم با برش کج77

شکل (4-11) اتصال نیم آ نیم یا نیم نیم با برش کج77

شکل (4-12) اتصال فاق و زبانه ساده(یا کام و زبانه)77

شکل (4-13) اتصال فاق و زبانه ساده با برش کج77

شکل (4-14) اتصال دو فاق و دو زبانه ساده78

شکل (4-15) اتصال دو فاق و دو زبانه ساده78

شکل (4-16) اتصال دم چلچله ای دو طرفه78

شکل (4-17) اتصال دم چلچله ای یا طرح78

شکل (4-18) اتصال نیم و نیم با زبانه78

شکل (4-19) اتصال نیم و نیم با گوه چوبی78

شکل (4-20) اتصال درز ساده79

شکل (4-21) اتصال درز ساده با میخ چوبی79

شکل (4-22) اتصال درز ساده شومی79

شکل (4-23) اتصال نیم و نیم79

شکل (4-24) اتصال قلیف79 

 

 

فهرست عکسها

 

عکس (4-1) تصویر کامل محراب اولجایتو در شمسه مرکزی منبر مسجد جامع عتیق66

عکس (4-2) منبت کاری نقوش گردان لقاط منبر مسجد جامع عتیق66

عکس (4-3) منبرهای مساجد جامع عتیق ، حکیم ، شاه عباس ، آقانور و سید71

عکس (4-4) منبت رولیف88

عکس (4-5) منبت با رولیف88

عکس (4-6) منبت اورولیف88

 

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود

تحلیل معماری نقوش هندسی و گره چینی در منبرهای مساجد قدیمی

تحلیل نقوش هندسی و گره چینی در منبرهای مساجد قدیمی

هدف از این پروژه تحلیل نقوش هندسی و گره چینی در منبرهای مساجد قدیمی می گیرد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	46
حجم	4 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پروژه رشته معماری

تحلیل نقوش هندسی و گره چینی در منبرهای مساجد قدیمی

 

چکیده:

جایگاه ویژه منبر به عنوان نمادی فرهنگی از هنراسلامی، در برگزاری خطبه، ضرورت پژوهشی ژرف را ایجاب می کند. بخش عمده ای از تحقیقات انجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن است و بخش کوتاه تری به ویژگی های زیبایی شناختی و نوع مصالح به کار رفته در آن پرداخته اند. در این میان، نیاز به بررسی نقوش اسلامی به کار رفته در منبرها، که مهم ترین پیام تصویری را به مخاطب القا می کند، خود را آشکار می سازد. این پژوهش بر آن است، تا با بررسی نقوش هندسی مورد استفاده بر روی منبرهای تاریخی مساجد شاخص اصفهان، به نوعی دسته بندی و گونه شناسی نقوش به کار رفته در این منبرها دست پیدا کند و میزان در هم آمیختگی این نقوش را با مفاهیم نمادین آشکار سازد. 

 

 

هدف از این پروژه  تحلیل نقوش هندسی و گره چینی در منبرهای مساجد قدیمی و تاریخی اصفهان می باشد.

  

 

کلیدواژه ها :

منبر

گره چینی

مسجد

نقوش هندسی

 

 

مقدمه :

منبر به عنوان فضایی خاص برای تشریح مبانی دینی، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. از آنجا که در دین اسلام تبیین مبانی دینی، بر پایه سخنرانی و ارتباط مستقیم با مردم (نماز جماعت) گذارده شده است،منبر واجد همان کارکرد اجتماعی- سیاسی است که از نقش الوهی نمادین آن جدا نیست و بررسی نقش منبر در تحقق این مهم آشکار می‌گردد. بر این اساس منبر نمادی از هنر اسلامی است. این پژوهش بر آن است تا این سمبل هنر اسلامی را بهتر شناسانده و ارزش‌های آن را آشکار کند. پرسش‌های قابل طرح در این حوزه را می‌توان بدین نحو بیان کرد: آیا بین هندسه نظری و عملی یا طرح و اجرا در نقوش گره چینی کار شده در منبرها، ارتباطی وجود دارد؟ و اینکه چگونه نقوش هندسی تکرار شونده، خود را در قالب مفاهیم نمادین ارایه می‌کنند. این پژوهش با روش بررسی تک به تک منبرها و نقوش گره چینی چوبی مورد استفاده در آن‌ها، از سویی، تلاش دارد به ارتباط بین طرح و اجرا در این نقوش دست یابد؛ همچنین در این پژوهش، منبرها و انواع نقوش گره چینی چوبی آن‌ها به نحو مقایسه‌ای بررسی و شناسایی و دسته بندی می‌شوند. از سویی دیگر، نه تنها به کاربرد دانش هندسه در طراحی و ساخت نقوش گره چینی منبرهای اسلامی پرداخته می‌شود، بلکه در هم آمیختگی این نقوش با مفاهیم نمادین آشکار می‌گردد. بر این اساس با شناسایی نقوش مورد استفاده بر روی منبر و وجوه اشتراک و افتراق آن با نمادها، روابط مغفولی از این دست در هنر اسلامی باید مورد بررسی قرار گیرد. 

 

منبر محل نشستن خطیب یا واعظ و برای بیان مسایل مذهبی است؛ این عنصر که در فرهنگ عامه از آن به نام تختی که دارای یک پله یا بیشتر باشد و بر آن خطیب یا واعظ می‌نشیند یاد شده است، نوعی صندلی است. صندلی یا همان کرسی به عنوان یک جایگاه پلکانی از قدیم در ایران معمول بوده و به مرور جایگزین تخت شده است که پس از چندی نمونه‌های چوبی آن به فرم متکامل‌تر درآمد و کم کم نام منبر، بر روی آن نهاده شد. نخستین نمونه منبر عبارت بوده است از جایگاهی که پیامبر اکرم (ص) در مسجد النبی در مدینه بر فراز آن برای مؤمنان موعظه می‌فرمودند. بر حسب بعضی از روایت‌ها این کرسی سه پله بوده که پیامبر اکرم بر سومین پله می‌نشست و پای خود را بر پله دوم می‌گذاشت (زکی 1366، 79). به عقیده بورکهارت در کتاب هنر اسلامی، دلیلی که باعث می‌شود یک مسجد، جامع باشد وجود همین منبر یا کرسی است (البته این نظریه مورد تایید همه اندیشمندان در این گستره نمی‌باشد). در سال‌های اولیه هجرت، منبرها از جمله وسایل مساجد جامعی شدند که در مراکز حکومتی ایالت‌ها بودند و حق برگزاری خطبه داشتند. در دوره‌های بعدتر منبر بخشی از وسایل هر مسجد شد، حتی مساجدی که مراسم نماز جمعه در آن برگزار نمی‌شد (پروچاسکا 1373، 36). منبر در مساجد جمعه سکویی است که از آن برای ایراد خطابه و اجرای مراسم ظهر جمعه استفاده می‌کنند. شکل منبر بدون در نظر گرفتن تزیینات و جزییات و مانند موقعیت آن در کنار محراب (همیشه سمت راست محراب)، از گذشته تاکنون تغییر اندکی کرده است (همان،37). 

 

منبر از یک پلکان و در بعضی موارد یک در برای محافظت از جان خطیب، با نشیمنی کوچک و گاهی یک آسمانه یا سقف کوچک در بالای آن شکل گرفته است. عنصر سقف در منبرهای کشورهای اسلامی دیگر مانند مصر و آفریقا بیشتر دیده می‌شود. پلکان در سمت نمازگزاران قرار دارد و مؤذن همیشه روی پله قرار می‌گیرد. بررسی گونه‌های منبرها نشانگر وجود عناصر مختلف از جمله سقف و گنبد بر روی آن، پایه، تارمی یا نرده، در و تزیینات آن، نشیمن و تزیینات دسته‌هایش است. منبرهای کشورهای اسلامی از تنوع زیادی برخوردارند، در عین حال که نقوش گوناگونی اعم از شکسته و گردان در آن‌ها بکار رفته است. این نقوش بیشتر تحت نام گره چینی چوبی مشهور هستند. اشکالی که در ترکیبات هندسی اسلامی در گره چینی به کار می‌رود هنر خاص ایرانیان است و اگرچه در برخی دیگر از کشورهای اسلامی نیز نمونه‌های فراوان از هنر گره چینی دیده می‌شود ولی تمام آن‌ها ریشه در هنر گره چینی ایران داشته و دارند (زمرشیدی 1374، 68) و یا به تعبیری در هنر ایرانی هویت متمایز یافته‌اند. نقوش شکسته در این پژوهش، نقوشی است که هندسی و تحت زوایا و قواعد خاصی ترسیم می‌شوند و بیشتر به نام گره یا گره چینی خوانده می‌شوند. گره چینی چوب از هنرهای ظریفی است که از زمان‌های بسیار کهن، در ایران رایج بوده و بر اساس شواهد و آثار موجود پیشینه این هنر در معماری ایران به دوران بسیار کهن باز می‌گردد. صنعت گره سازی به ترکیب حاصل از لقط ها (واحد کار گره سازی)، همان نقوشی که ابتدا به صورت دو بعدی و هندسی بر روی کاغذ ترسیم می‌شود. به واسطه آلات(واسطه) گفته می‌شود. گره از دو عنصر ساخته شده که به نام آلت و لقط مشهورند(آذرمهر.81.1374).

 

 لفظ آلت به معنی وسیله یا واسطه می‌باشد و باعث می‌شود گره‌ها دارای استحکام و ایستایی و در جای خود ثابت باشند. آلت به دو نوع آلت اصلی و آلت تبعی تقسیم می‌شود. آلت اصلی که در اصطلاح نجارها کلاف نیز گفته می‌شود، معمولاً به صورت چندضلعی است اما به شکل منحنی هم استفاده می‌شود. همچنین آلت اصلی هم خارج از گره و هم داخل گره به کار برده می‌شود. آلات تبعی می‌توانند صغیر یا کبیر باشند. آلت کبیر در اصطلاح گره چینان به استخوان بندی هم معروف است و بیشتر تیره گفته می‌شود. این آلت‌ها به صورت عمود بر هم(صلیبی شکل)، شعاعی و گاه به صورت اسلیمی بری، پارچه بری و گره سازی بر پایه شکل‌های گیاهی و منحنی، به صورت قطاعی از دایره و با انحناهای مختلف و در میان آلات اصلی ساخته می‌شوند(همان). آلات صغیر به آلت‌هایی گفته می‌شود که برای تشکیل لقط ها مورد نیاز هستند و جهت اتصال لقط ها به یکدیگر به کار می‌رود. آلت صغیر بیشتر نقش پیوند دادن لقط ها را دارد در حالیکه به عنوان پایه طرح گره چینی است و عامل ایستایی و ثبات کل گره است. لقط دومین عنصر تشکیل دهنده گره و در عربی به معنای تکه‌ای از یک چیز است. لقط به نوعی واحد کار گره سازی محسوب می‌شود. از ترکیب لقاط با هم و با آلات اصلی و تبعی است که نقش گره به وجود می آید.

 

 

فهرست مطالب

 

 نقوش هندسی و گره چینی

2-1-واژه ها و تعریف16 

2-2-تیپولوژی و مورفولوژی نقش های هندسی23                                                                       

2-2-1- گره : توپر - توخالی (پوک) – دستگردان – منظم – تند – کند23  

2-2-2- نام گذاری و ترسیم آلات و لقاط از دیدگاه اساتید گره سازی24

2-2-3- طریقه ترسیم گره‌ها از نظر اساتید گره سازی32

2-3- تحزیه و بررسی نقوش و گره های منبرهای مورد مطالعه36     

2-3-1- نقوش گره چینی بر روی بدنه و جناحین منبرها37               

2-3-2- نقوش گره چینی بر روی پله های منبرها38

2-3-3- نقوش گره چینی بر روی نشیمن منبرها40

2-3-4- نقوش گره چینی بر روی قسمت های دیگر منبرها41     

 

منابع

 

 

فهرست جدول ها

جدول (2-1) آلت های گره تند ، کند ، شل20               

جدول (2-2) نام گذاری آلات توسط غیاث الدین جمشید کاشانی25

جدول (2-3) تفاوت نام گذاری آلات نزد زمرشیدی و ماهرالنقش27

 

فهرست شکل‌ها

شکل (2-1) آلات شل ، کند ، تند23

شکل (2-2) گره ده تند32

شکل (2-3) روش ترسیم گره ده تند از نظر زمرشیدی34 

شکل (2-4) روش ترسیم گره ده تند از نظر شعرباف35   

شکل (2-5) طریقه ترسیم گره ده تند از نظر فرشته نژاد35

شکل (2-6) طریقه ترسیم گره از نظر لرزاده36   

شکل (2-7) طرح گره هشت مربع و سرمه دان37

شکل (2-8) طرح گره هشت و ماکو (یا زهره)37  

شکل (2-9) طرح دو نوع گره ده تند37   

شکل (2-10) طرح گره طبل اندر طبل38   

شکل (2-11) طرح گره کند طبل قناس38 

شکل (2-12) طرح گره هشت و چهارلنگه38

شکل (2-13) طرح گره شش39    

شکل (2-14) طرح گره ده تند39  

شکل (2-15) طرح گره کند طبل قناس39

شکل (2-16) طرح گره در پله های منبر مسجد حکیم40 

شکل (2-17) طرح گره ده تند در نشیمن منبرهای مساجد حکیم40     

آقانور ، جامع عتیق و سید                                                                            

شکل (2-18) طرح گره تند ده در منبر مسجد جامع عتیق41

(به صورت نقاشی)                                                       

شکل (2-19) طرح گره کند طبل قناس41

 

 

فهرست عکسها

عکس (2-1) گره چینی با شیشه18   

عکس (2-2) گره چینی پوک و گره چینی تو پر یا منبت19

عکس (2-3) اتصالات در گره چینی21

عکس (2-4) منبر مساجد حکیم و جامع عتیق37   

عکس (2-5) دو منبر مسجد جامع عتیق37

عکس (2-6) منبر مساجد سید و آقانور37               

عکس (2-7) گره طبل اندر طبل38

عکس (2-8) گره کند طبل قناس38

عکس (2-9) گره هشت و چهارلنگه38

عکس (2-10) گره شش39                                         

عکس (2-11) پله در منبر مساجد سید ، جامع عتیق ، حکیم39                                       

عکس (2-12) پله در منبر مساجد سید و حکیم39 

عکس (2-13) پله در منبر مسجد حکیم40  

عکس (2-14) نشیمن در منبر مساجد حکیم ، آقانور ، جامع عتیق و سید40

عکس (2-15) نقاشی گره ده تند در نشیمن منبر مسجد جامع عتیق41          

عکس (2-16) نشیمن در منبرهای مساجد حکیم و جامع عتیق41   

عکس (2-17) تزئین خوشنویسی و گره روی دسته صندلی در منبر مسجد حکیم42

عکس (2-18) تزئینات قطاربندی و گره چینی بر روی دسته صندلی42                 

در منبر مسجد جامع

عکس (2-19) نرده یا طارمی در منبر دوم و اول مسجد جامع عتیق و حکیم43

  

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

بررسی نقوش و معماری مساجد قدیمی ایران و مقایسه آنها با هم

نقوش و معماری مساجد قدیمی ایران و مقایسه آنها با هم

هدف از پایان نامه بررسی نقوش و معماری مساجد قدیمی ایران و مقایسه آنها با هم (مقایسه مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله اصفهان) می بشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	139
حجم	2 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پایان نامه رشته معماری

نقوش و معماری مساجد قدیمی ایران و مقایسه آنها با هم

 

 

 

 

 

چکیده 

نقش متنوع و رنگارنگ کاشی کاری مساجد ایرانی، جز زیباترین و پرمعناترین عناصر به کار رفته در مساجد است. این نقوش پرمعنا هریک بر حسب شکل و محل قرار گیری دارای کارکرد و بار معنایی و رمزی متفاوت است. تکرار، ویژگی خاصی است که در میان عبادتگاه ها تنها در مسجد به این وسعت استفاده شده است و در عملکرد خود با روح اسلام و عبادت در آن ارتباط تنگاتنگ و مستقیم دارد. نقوش اسلامی که در نوع گردش اسلیمی و ختایی و نقوش هندسی جلوه گر شده است معمولاً از یک یا چند شکل منظم به دست می آید که در انحناها و دوایر قرار می گیرند و بر طبق اندازه های تکرار شونده به اشکال متفاوتی نمودار می شوند و به این صورت، تناسبات وابسته به آن نقش، در کل سطح گسترش طرح تکرار می شود.

حتی اگر پایه هندسی کار حذف شده باشد و تنها خطوط و شکل هایی که بر اساس آن ترسیم شده است باقی مانده باشد باز هم روح هم آهنگ و تکرار شونده آن محفوظ و نمایان است. این نقوش نیز جلوه ای قدسی در هماهنگی کامل با معماری بنای مسجد است و چنان احساس معنویت را به شخص حاضر در مسجد القا می کند. که گویی تمام ساختمان مسجد در ذره ذره نقوش و اشکال خود دائماً ذکر او می گویند و به همراه خود، عابد را از مقام خاکی به سیر در افلاک دعوت می کنند. این نقوش که نظم هندسی آن گویای عقلانی بودن آن است ضمن اینکه برای ره گذران زیبایی صوری ایجاد کرده. برای عابد، نقش دیگری ایفا می کند و او را از عالم تعلقات و کثرات به عالم وحدت و ماورای ظاهر رهنمون می کند. در اغلب نقوش اسلامی، نوشته، نقش کار ساز و مهمی ایفا می کند. خطوط نسخ وکوفی به سیال بودن آب زلال و به نرمی نسیم سحرگاهی در لابه لای نقوش یا روی آن ها می لغزند و آیات نور و اشارات قداست را بر آن ها می نگارند. هنرمند مسلمان از کثرات می گذرد تا به وحدت نایل آید. انتخاب نقوش هندسی، اسلیمی و ختایی و کم ترین استفاده از نقوش انسانی و وحدت این نقوش در یک نقطه، تاکیدی بر این کوشش است. طرح های هندسی که به نحو بارزی وحدت در کثرت و کثرت در وحدت را نمایش می دهد. همراه با نقوش اسلیمی که نقش ظاهری گیاهی دارند آن قدر از طبیعت دور می شوند که فضای معنوی خاصی را ابداع می نمایند که رجوع به عالم توحید دارد. تفکر توحیدی چون دیگر تفکرهای دینی در معماری مساجد، تجلی تام و تمام پیدا می کند.

رنگ نیز به خودی خود ظهور نمی یابد مگر اینکه بر نقش بنشیند آن گاه است که منشاء اثر می گردد و در فضا سازی دخالت می کند. سومین عنصر مهم فضاسازی معنوی مسجد،‌ نور است که رنگ نشسته بر نقش را ظاهر می گرداند و در فضاسازی نقشی بی بدیل ایفا می کند. همه رنگ های نشسته بر نقوش است که رنگ ها را ظاهر می گرداند و طیف رنگین از کم رنگ به پر رنگ و سایه روشن را می آفریند. بدین ترتیب، عمق میدان و وسعت دید، معنا و موجودیت می یابد.[89] در یک محیط، باید میان زیبایی و عملکرد ارتباط برقرار نمود. طراحی محیطی برای زیبا ساختن محیط بصری، آگاه کردن و ارتباط برقرارکردن به عنوان یک اهرم پر قدرت، به ایفای نقش می پردازد. این پیام باید در وهله اول، کاربردی بوده و بعد زیباشناسانه آن مراعات گردد. به عبارت دیگر،‌ در جهت زیبایی و مطلوب نمودن محیط تلاش صورت پذیرد.[90]

 

در معماری اسلامی ایران،‌ بدون شک جنبه های ساختمانی و نوآوری در فضاهای مساجد و ایجاد فضایی تازه در سیر تاریخی خود،‌ از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. یک معماری ایران در عناصر معماری همچون قوس ها، تاق بندی ها، گنبد و حتی مقرنس به عنوان یک تزیین حجمی و سه بعدی پیشتاز بوده و توانسته است این دستاوردها به دیگر سرزمین های اسلامی نشان دهد.[91] مسجد، محل تجلی مجموعه ای از هنرهایی است که مصداق مسلم هنر شهودی است. بعبارت دیگر، در مساجد نه تنها دین با هنر ملاقات می کند بلکه مهم ترین نمودهای هنر اسلامی،‌ معماری مساجد و ویژگی های بارز آن است. مجموعه ای از جلوه های هنری را می توان در مساجد مشاهده نمود که از آن باید به هنر پرستشگاهی یا هنر قدسی یاد کرد. این جلوه های هنری عبارتند از معماری،‌ گچبری،‌ آجرکاری، کاشی کاری، مقرنس کاری،‌ خوشنویسی، فضاآرایی و... در طول نسل ها و قرون متمادی،‌ پاکترین و امن ترین ملجاء برای هنر اسلامی، مساجد بوده است.

 

از آنجا که هنر با نماد آمیخته است و نمادها ماهیت و جوهر هنر را تشکیل می دهند. لذا مجموعه هایی که از هنر در خدمت مسجد قرار گرفته، فراوان بوده و دارای پیامی معنادار می باشد. در هنر معماری مساجد، خطوط عمودی، افقی و منحنی، دارای معنای بلندی می باشند. ساخت گنبد، محراب، گلدسته ها، ستون ها،‌ منبر،‌ مقرنس ها نیز پیامی را به مخاطب القا می نماید. هنر اسلامی نه تنها در مسجد بلکه در متن زندگی مردم جریان یافته و در طول قرون متمادی، محیطی را فراهم آورده. که در آن مسلمین با به یاد داشتن خداوند و با عنایت و تامل در باب زیبایی که نهایتاً فقط ناشی از خداوند است که به مفهومی مطلق و زیبا منتهی می شود کار هنری انجام می دهند.[92] معماری مسجد بدنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روایی است، تا فضایی ایجاد بکند که عالم ملکوت (عالم معنا) و عالم ناسوت (عالم صورت، ملک و طبیعت) را به هم قرین سازد و فضای روحانی واحدی را خلق کند. چه گنبد، مناره، محراب و طاق در فرم ها و چه کتیبه ها و کاشی کاری ها و گچبری ها و کاربندی ها همگی به یک محور و نهایت منتهی به یک نقطه می شوند. نقوش، اشکال و رنگ ها در معماری نشانه بارزی برای القای معانی پنهان هستند. مخاطب از طریق حضور در فضای معماری به درک شهودی آن معانی نایل می شود.[93]

 

هدف از این پایان نامه  بررسی نقوش و معماری مساجد قدیمی ایران و مقایسه آنها با هم ( مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله اصفهان ) می باشد.

 

 

 

کلید واژه:

مقایسه تطبیقی

نقوش مسجد کبود تبریز

نقوش مسجد شیخ الله اصفهان

 

 

 

 

 تعریف مساله

تداوم در نقوش معماری ایرانی یک روند چند هزار ساله داشت که در هر دوره بر طبق مذهب و دین و نوع مصالح ساختمان دچار تحولاتی می شد. ولی در کل نمادهای کهن باستان و باستانی ایرانی تکرار می شد.با ظهور مکتب تیموری و گسترش کاشی کاری در معماری این روند در دوره صفوی به نقطه اوج خود رسید. ولی دوره صفوی هم مثل سایر دوران ایران در زمینه هنر و معماری در ادامه دوران قبل از خود بود. که در این بین معماری دوره قره قویونلو (مکتب آذری) در زمینه تزیینات بیشترین تاثیر را در معماری صفوی گذاشت. در این بین شباهت های بسیاری در کاشی کاری های مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله می توان شاهد بود.

 

مسجد شیخ لطف الله به عنوان گنجینه ای از تزیینات معماری در زمینه های مختلف تزیینی خط، نقوش گیاهی و هندسی و همچنین قاب بندی که در نقوش صورت می گرفت تحت تاثیر مسجد کبود بوده است. با توجه به ریشه آذربایجانی خاندان صفوی می توان گفت همانطور که قدرت گیری خاندان صفوی از آذربایجان شروع و در اصفهان به اوج رسید. در زمینه معماری نیز مکتب آذری (مسجد کبود) را در اصفهان در قالب شیخ لطف الله به اوج رساندند.

 

با توجه به تداوم نقوش در تزیینات معماری لزوم توجه به تزیینات معماری در دوره قره قویونلو به عنوان یک پل ارتباطی بین معماری تیموری و معماری صفوی مهم به نظر می رسد که همیشه نادیده گرفته می شود. عناصر و نقش مایه های تزیینی بدیع و غنی مسجدکبود و مسجد شیخ لطف الله عاملی گردیده که هریک از این بناها در زمان خویش به شاهکار هنری دوره تاریخی خود مبدل شوند. به همین جهت توجه و مطالعه ی بصری نقوش این دو مکان که براساس هندسه و تناسبات طراحی شده این امکان را می دهد. با بررسی و بهره گرفتن از نقوش آثاری را خلق نمود که دارای ویژگی های سنتی و مذهبی باشد. با پدید آوردن چنین آثاری می توان بیشترین ارتباط را با مردم برقرار کرد که در برگیرنده صنایع هنری و دوران اسلامی ایران باشد.

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

چکیده

فهرست مطالب

فصل اول: معرفی بنای مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

3-1 تاریخچه تبریز.26

3-2 شیوه معماری آذری.27

3-2-1 بناهای سبک آذری.28

3-3 مختصری از دولت قره قویونلو.29

3-4 نقش دولت قره قویونلو در تاریخ هنر ایران.31

3-5 معماری در دوره قره قویونلو.32

3-6 مسجد کبود.33 

3-7 بررسی نقوش مسجد کبود تبریز36

3-8 تاریخچه اصفهان68  

3-9 شیوه معماری اصفهانی.68  

3-9-1 بناهای سبک اصفهانی.68

3- 10 مختصری از دولت صفوی70

3-11 نقش دولت صفوی در تاریخ هنر72

3-12معماری در دوره صفوی73

3-13 مسجد شیخ لطف الله.74

3-14 بررسی نقوش مسجد شیخ لطف الله اصفهان. 77

 

فصل دوم: مقایسه تطبیقی مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله 

4-1 مقایسه تطبیقی نقوش مسجد کبود تبریز و شیخ لطف الله اصفهان.106

4-2 مقایسه تطبیقی طراحی و مصالح.108

4-2-1 کاشی کاری108

4-2-2 خط و خوشنویسی.109

4-2-3 آجر110

4-2-4 سنگ.111

4-2-5 معماری و پلان.112

4-3 شباهت ها و تقاوت های نقوش.113 

4-3-1 اسلیمی دهن اژدری.113

4-3-2 اسلیمی ماری.113

4-3-3 اسلیمی برگی.113

4-3-4 اسلیمی خرطومی114

4-3-5 چنگ یا پیچک.115 

4-3-6 یایه اسلیمی و سراسلیمی.116 

4-3-7 برگ.116 

4-3-8  برگ مو121 

4-3-9 غنچه.121 

4-3-10 گل های گرد.126 

4-3-11 گلبرگ.126

4-3-12 گل های شاه عباسی.130

4-3-13 گل های خاص مسجد کبود .134

4-3-14 ترنج.134

4-3-15 قاب135

4-3-16 حاشیه135 

4-3-17 گره چینی. 136

نتیجه گیری و پیشنهادات166

 

منابع

 

فهرست تصاویر

5-277 آرم نوشتاری. (منبع: برگرفته از سایت/www.persianGFX.com)174

5-278 آرم شمایلی. (منبع: برگرفته از سایت/www.persianGFX.com).174

5-279 آرم شمایلی-نمادین. (منبع: برگرفته از سایت/www.persianGFX.com)174

4-1 پلان مسجد شیخ لطف الله اصفهان(منبع:سایت میراث فرهنگی www.Isfahan cht.ir )111

4-2 پلان مسجد کبود تبریز(منبع:سایت میراث فرهنگی www.Isfahancht.ir)111

شکل3-1تا شکل4-263 136-36

تصویر3-29تا تصویر4-304 136-36

طرحهای6- 1 تا 6– 16189-186

 

 

فهرست جداول

جدول شماره 1. اسلیمی دهن اژدری. . 137

جدول شماره 2. اسلیمی ماری138

جدول شماره 3. اسلیمی برگی. .138

جدول شماره 4. اسلیمی خرطومی.139

جدول شماره 5. چنگ یا پیچک.142

جدول شماره 6. پایه اسلیمی.143

جدول شماره 7. برگ. .147

جدول شماره 8. برگ مو149

جدول شماره 9. غنچه151

جدول شماره 10. گل های گرد154

جدول شماره 11. گل های شاه عباسی.159

جدول شماره 12. گل های مخصوص مسجد کبود تبریز161

جدول شماره 13. ترنج. .162

جدول شماره 14. قاب 163

جدول شماره 15. حاشیه. . 165

جدول شماره 16. گره چینی.165

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

پروژه مقایسه معماری مساجد بلوچستان ایران با مساجد دوره تیموریان هند

مقایسه معماری مساجد بلوچستان ایران با مساجد دوره تیموریان هند

هدف از این مقاله مقایسه معماری مساجد بلوچستان ایران با مساجد دوره ی تیموریان هند می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	18
حجم	1 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود مقاله رشته معماری

مقایسه معماری مساجد بلوچستان ایران با مساجد دوره ی تیموریان هند

 

 

 

 

چکیده

مقاله ی حاضر، حاصل برنامه ای پژوهشی (میدانی، کتابخانه ای) است که با نگرشی کلی، به مساجد بلوچستان می پردازد. جایگاه بلوچستان در مطالعات هنر اسلامی ایران تاکنون، ناشناخته مانده است. مساجد بلوچستان دارای شاخصه های هنری زیادی در زمینه ی معماری، عناصر و تزئینات وابسته است. بیشتر مساجد شناسایی شده، دارای عظمت و شکوه چندانی نیستند و از نظر قدمت نیز، اکثر آن ها متعلق به سده-های متأخّر دوره اسلامی هستند؛ اما شاخصه هایی ارزشمند از نظر معماری و تزئینی دارند؛ این ویژگی ها عملاً نشانگر فرهنگ خاص بلوچستان هستند. مطالعه دقیق تر این شاخصه های هنری در معماری اماکن مذهبی، تأثیر پذیری آن ها را از مناطق همجوار شرقی، به خصوص شبه قاره ی هند در دوره ی تیموریان بزرگ، روشن می کند. از سوی دیگر، این شاخصه ها تحت تأثیر فرهنگ و معماری فلات مرکزی ایران نیز بوده است. در این مقاله تلاش شده تا با بیان اشتراکات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی میان دو منطقه (بلوچستان ایران و شبه قاره هند)، چگونگی تأثیر پذیری این آثار در تزیینات و برخی از عناصر معماری همچون گنبد و مناره بررسی شود.

 

 

کلیدواژه ها:

مسجد

معماری

بلوچستان

ایران

شبه قاره ی هند

 

 

 

مقدمه

بلوچستان از مناطق بسیار مهم ایران از نظر فرهنگی و باستان شناسی است که با وجود مطالعات سال های اخیر، هنوز بسیاری از عناصرآن ناشناخته باقی مانده است. شاید  بتوان دلایل عدم شناخت این منطقه را، اطلاعات ناکافی از زمینه های تمدنی آن، دوری از مرکز و  عدم انجام مطالعات گسترده ی علمی و... برشمرد. مطالعاتی که اخیراً به وسیله ی مراکز علمی و دانشگاهی منطقه انجام شده، تا حدودی به معرفی و شناخت آثار و بناهای بلوچستان کمک کرده است؛ هرچند همچنان جای تلاش بیشتر، به ویژه در زمینه ی مطالعات باستان شناختی، وجود دارد. اگرچه در تحقیقات به ارتباطات و مشابهت های فرهنگی و تجاری بین مناطق جنوب شرق ایران و بخش هایی از شبه قاره هند از جمله  دره ی سند، در هزاره های قبل از اسلام(با توجه به مطالعات باستان شناختی) اشاره شده است، این نوشتار سعی دارد که به چگونگی مشابهت-های فرهنگی در دوره ی اسلامی(در سده های متأخّر) با تکیه بر مساجد و عناصر وابسته به آن ها، و به شیوه ی میدانی و هم واکاوی منابع معتبر مکتوب و داده های باستان شناختی  بپردازد.

 

 در نخستین گام، پس از مشاهده ی برخی از مساجد معروف بلوچستان، تشابهات این مساجد با نمونه های مهم و بزرگ سرزمین های شرقی ایران به خصوص شبه قاره ی هند، ضرورت افزودن به جامعه ی آماری تحقیق را برای رسیدن به نتیجه ی بهتر در رابطه با سؤال اصلی تحقیق یعنی ریشه یابی عناصر وابسته به معماری مساجد بلوچستان و برهمکنش آن ها در سرزمین های همجوار شرقی، مشخص کرد و همین انگیزه باعث شد مساجد بیشتری در بلوچستان مطالعه شوند. برای این منظور نمونه های مورد مطالعه از مناطق ساحلی دریای عمان، بخش های مرکزی مانند نیکشهر و ایرانشهر وهمچنین نمونه های اندکی از مناطق شمالی بلوچستان انتخاب شد.

 

 

 

 

فهرست مطالب

چکیده

کلیدواژه ها

پیشینه ی تحقیق

معماری مساجد بلوچستان و تقسیمات آن

نگاهی اجمالی به وضعیت طبیعی وجغرافیایی بلوچستان

تنوع مساجد مورد مطالعه از نظر پلان

تزئینات در معماری مساجد بلوچستان

تیموریان هند و سبک معماری

مقایسه ی سبکی و ریشه یابی برخی از عناصر تزئینی

مناره های مساجد بلوچستان از نظر فرم

شیوه ی ساخت گنبد  

مراجع

نتیجه

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

پروژه مقایسه تطبیقی مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

مقایسه تطبیقی مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

در این پژوهش مقایسه تطبیقی نقوش گردنه مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله اصفهان می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	60
حجم	2 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پژوهش رشته معماری

مقایسه تطبیقی مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

 

 

 

*** این پژوهش با بیش از 100 منبع و در قالب 60 صفحه ورد بصورت جامع و کامل و برای اولین بار در اینترنت ارائه شده است.

 

 

چکیده 

تداوم در نقوش معماری ایرانی یک روند چند هزار ساله داشت که در هر دوره بر طبق مذهب و دین و نوع مصالح ساختمان دچار تحولاتی می شد. ولی در کل نمادهای کهن باستان و باستانی ایرانی تکرار می شد.با ظهور مکتب تیموری و گسترش کاشی کاری در معماری این روند در دوره صفوی به نقطه اوج خود رسید. ولی دوره صفوی هم مثل سایر دوران ایران در زمینه هنر و معماری در ادامه دوران قبل از خود بود. که در این بین معماری دوره قره قویونلو (مکتب آذری) در زمینه تزیینات بیشترین تاثیر را در معماری صفوی گذاشت. در این بین شباهت های بسیاری در کاشی کاری های مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله می توان شاهد بود.

مسجد شیخ لطف الله به عنوان گنجینه ای از تزیینات معماری در زمینه های مختلف تزیینی خط، نقوش گیاهی و هندسی و همچنین قاب بندی که در نقوش صورت می گرفت تحت تاثیر مسجد کبود بوده است. با توجه به ریشه آذربایجانی خاندان صفوی می توان گفت همانطور که قدرت گیری خاندان صفوی از آذربایجان شروع و در اصفهان به اوج رسید. در زمینه معماری نیز مکتب آذری (مسجد کبود) را در اصفهان در قالب شیخ لطف الله به اوج رساندند.

 

با توجه به تداوم نقوش در تزیینات معماری لزوم توجه به تزیینات معماری در دوره قره قویونلو به عنوان یک پل ارتباطی بین معماری تیموری و معماری صفوی مهم به نظر می رسد که همیشه نادیده گرفته می شود. عناصر و نقش مایه های تزیینی بدیع و غنی مسجدکبود و مسجد شیخ لطف الله عاملی گردیده که هریک از این بناها در زمان خویش به شاهکار هنری دوره تاریخی خود مبدل شوند. به همین جهت توجه و مطالعه ی بصری نقوش این دو مکان که براساس هندسه و تناسبات طراحی شده این امکان را می دهد. با بررسی و بهره گرفتن از نقوش آثاری را خلق نمود که دارای ویژگی های سنتی و مذهبی باشد. با پدید آوردن چنین آثاری می توان بیشترین ارتباط را با مردم برقرار کرد که در برگیرنده صنایع هنری و دوران اسلامی ایران باشد.

 

 

هدف از این پایان نامه مقایسه تطبیقی نقوش گردنه مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله اصفهان می باشد.

 

 

 

کلید واژه:

مقایسه تطبیقی

نقوش مسجد کبود تبریز

نقوش مسجد شیخ الله اصفهان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

چکیده

فهرست مطالب

 

 مقایسه تطبیقی مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله 

4-1 مقایسه تطبیقی نقوش مسجد کبود تبریز و شیخ لطف الله اصفهان.

4-2 مقایسه تطبیقی طراحی و مصالح.

4-2-1 کاشی کاری

4-2-2 خط و خوشنویسی.

4-2-3 آجر

4-2-4 سنگ.

4-2-5 معماری و پلان.

4-3 شباهت ها و تقاوت های نقوش. 

4-3-1 اسلیمی دهن اژدری.

4-3-2 اسلیمی ماری

4-3-3 اسلیمی برگی.

4-3-4 اسلیمی خرطومی

4-3-5 چنگ یا پیچک.

4-3-6 یایه اسلیمی و سراسلیمی.

4-3-7 برگ.

4-3-8  برگ مو

4-3-9 غنچه.

4-3-10 گل های گرد.1

4-3-11 گلبرگ.

4-3-12 گل های شاه عباسی.

4-3-13 گل های خاص مسجد کبود .

4-3-14 ترنج.

4-3-15 قاب

4-3-16 حاشیه

4-3-17 گره چینی. 

نتیجه گیری و پیشنهادات

 

منابع

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

پروژه بررسی نقوش و معماری مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

بررسی نقوش و معماری مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

هدف از این پژوهش بررسی نقوش و معماری مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله اصفهان می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	97
حجم	424 بایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پژوهش رشته معماری

بررسی نقوش و معماری مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

 

 

 

*** این پژوهش با بیش از 100 منبع و در قالب 97 صفحه ورد بصورت جامع و کامل و برای اولین بار در اینترنت ارائه شده است.

 

 

 

چکیده 

تداوم در نقوش معماری ایرانی یک روند چند هزار ساله داشت که در هر دوره بر طبق مذهب و دین و نوع مصالح ساختمان دچار تحولاتی می شد. ولی در کل نمادهای کهن باستان و باستانی ایرانی تکرار می شد.با ظهور مکتب تیموری و گسترش کاشی کاری در معماری این روند در دوره صفوی به نقطه اوج خود رسید. ولی دوره صفوی هم مثل سایر دوران ایران در زمینه هنر و معماری در ادامه دوران قبل از خود بود. که در این بین معماری دوره قره قویونلو (مکتب آذری) در زمینه تزیینات بیشترین تاثیر را در معماری صفوی گذاشت. در این بین شباهت های بسیاری در کاشی کاری های مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله می توان شاهد بود.

مسجد شیخ لطف الله به عنوان گنجینه ای از تزیینات معماری در زمینه های مختلف تزیینی خط، نقوش گیاهی و هندسی و همچنین قاب بندی که در نقوش صورت می گرفت تحت تاثیر مسجد کبود بوده است. با توجه به ریشه آذربایجانی خاندان صفوی می توان گفت همانطور که قدرت گیری خاندان صفوی از آذربایجان شروع و در اصفهان به اوج رسید. در زمینه معماری نیز مکتب آذری (مسجد کبود) را در اصفهان در قالب شیخ لطف الله به اوج رساندند.

 

با توجه به تداوم نقوش در تزیینات معماری لزوم توجه به تزیینات معماری در دوره قره قویونلو به عنوان یک پل ارتباطی بین معماری تیموری و معماری صفوی مهم به نظر می رسد که همیشه نادیده گرفته می شود. عناصر و نقش مایه های تزیینی بدیع و غنی مسجدکبود و مسجد شیخ لطف الله عاملی گردیده که هریک از این بناها در زمان خویش به شاهکار هنری دوره تاریخی خود مبدل شوند. به همین جهت توجه و مطالعه ی بصری نقوش این دو مکان که براساس هندسه و تناسبات طراحی شده این امکان را می دهد. با بررسی و بهره گرفتن از نقوش آثاری را خلق نمود که دارای ویژگی های سنتی و مذهبی باشد. با پدید آوردن چنین آثاری می توان بیشترین ارتباط را با مردم برقرار کرد که در برگیرنده صنایع هنری و دوران اسلامی ایران باشد.

 

 

 

کلید واژه:

نقوش مسجد کبود تبریز

نقوش مسجد شیخ الله اصفهان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

چکیده

فهرست مطالب

 

معرفی بنای مسجد کبود و مسجد شیخ لطف الله

3-1 تاریخچه تبریز.26

3-2 شیوه معماری آذری.27

3-2-1 بناهای سبک آذری.28

3-3 مختصری از دولت قره قویونلو.29

3-4 نقش دولت قره قویونلو در تاریخ هنر ایران.31

3-5 معماری در دوره قره قویونلو.32

3-6 مسجد کبود.33 

3-7 بررسی نقوش مسجد کبود تبریز36

3-8 تاریخچه اصفهان68  

3-9 شیوه معماری اصفهانی.68  

3-9-1 بناهای سبک اصفهانی.68

3- 10 مختصری از دولت صفوی70

3-11 نقش دولت صفوی در تاریخ هنر72

3-12معماری در دوره صفوی73

3-13 مسجد شیخ لطف الله.74

3-14 بررسی نقوش مسجد شیخ لطف الله اصفهان. 77

 

منابع

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

پروژه مکان یابی و روند طراحی معماری شهرک دانشجویی

مکان یابی و روند طراحی معماری شهرک دانشجویی

هدف از این پروژه مکان یابی و روند طراحی معماری شهرک دانشجویی در شهر شیراز می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	60
حجم	13 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پروژه رشته معماری

مکان یابی و روند طراحی معماری شهرک دانشجویی

 

 

 

چکیده:

در این تحقیق ابتدا به تحلیل کالبدی بافت منطقه مورد نظر می‌پردازیم سپس به ارایه نتایج حاصل از تحلیل که شامل طراحی مجموعه شهرک دانشجویی می‌گردد پرداخته خواهد شد.

 

ساختار شیراز در دوران آل بویه بدلیل وجود بازار قدیمی که در امتداد محور دروازه اصفهان قرار داشت بصورت خطی شاخه ای در آمده بود. در دوره زندیه کریم خان ساختار اساسی در فضاهای شهر شیراز ایجاد کرد. یکی از آن ها تعمیر و ترمیم کلیه دروازه های شهر بود که دروازه اصفهان نیز مورد بازسازی قرارگرفت . احداث بازار وکیل که در امتداد دروازه اصفهان قرار داشت، موقعیت ویژه ای را برای این محله و این دروازه ایجاد کرد. ساختار خطی محله دروازه اصفهان همچنان مورد توجه بود. همین روند طی دوره های بعدی نیز تداوم یافت. محدوده شیراز قدیم که روزی محدود به دروازه ها و حصارها بوده، اکنون تبدیل به رینگی دور منطقه تاریخی فرهنگی شده است. رشد و توسعه شهر موجب از بین رفتن بسیاری از دروازه-ها و حصارها شده است. این روند در دوره پهلوی شروع شد و حصارها تبدیل به خیابان ها و بلوارهای عریض گردید.

 

از دهه 50 به بعد ساختار حرکتی و پیرامونی بافت مد نظر بوده است از جمله احداث و تکمیل رینگ دور بافت و کمان های اطراف آن مورد تأکید قرار گرفته است. از جمله اقداماتی که در این دوره صورت گرفته است عبارتند از:

-خیابان تیموری

-بلوار شهید دستغیب

-خیابان شیخ روزبهان

-بلوار سیبویه

-خیابان زینبیه

 

در دهه اخیر شیراز به 10 منطقه  تقسیم شده است که دراین میان زمین مورد نظر در ناحیه 11 منطقه 4 واقع شده است.  

 

 

با توجه به این که در طراحی ساختمان های آموزشی و اداری ، مکان یابی یکی از مهمترین اصول در طراحی ست لذا از دیدگاه کیفی می‌توان شاخصه های کیفیت بناهای آموزشی - اداری در مقیاس شهری و فرا- شهری را در موارد زیر جستجو کرد:

 

-کل مطلوب فضای آموزشی و اداری

-استحکام بنا

-امنیت و ایمنی

-دسترسی مناسب به سایر نقاط شهر و کشور

-ایجاد آسایش روانی محیطی و شهری

-دید بصری مناسب نسبت به واحدهای همسایگی و شهری

-همجواری با کاربری های سازگار

-دسترسی به فضای باز و پارکینگ

-توجه به  مجموعه به عنوان نماد شهری از جوانب مختلف

 

مکان یابی برای بناهایی نظیر دانشکده های معماری و شهرک های دانشجویی بایستی به نحوی باشد که مجموعه مورد نظر در بهترین نقطه از شهر  از لحاظ دسترسی قرار داشته باشد و دلیل اصلی آن را می‌توان در تعداد بالای مراجعه کنندگان به این فضاها دانست.

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 مکانیابی و روند طراحی شهرک دانشجویی

6-1 سیر تحولات شهرسازی شیراز

6-1-1 شیراز 1328

6-1-2 شیراز 1335

6-1-3 شیراز 1350

6-1-4 شیراز معاصر

6-1-5 شیراز در دوره کنونی

6-2 کاربریهای قدیم منطقه:

6-3 کاربریهای جدید منطقه

6-4 همجواریها در منطقه

6-5 مکان یابی سایت

6-5-1  مکانهای پیشنهادی برای سایت مجموعه

6-5- 2  موقعیت سایت نسبت به شهر

6-5-3  موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری وضع موجود

6-5-4  موقعیت قرارگیری سایت در مناطق شهرداری شیراز

6-6 دسترسیها

6-6-1دسترسی سواره

6-6-2 دسترسی پیاده

6-6-3 دسترسیها در طرحهای فرادست

6-6-4 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز

6-7 همجواریها

6-8 چشم اندازهای سایت در وضعیت کنونی

6-9 چشم‌اندازها

6-10 تحلیل سایت به کمک جدول SOWT

6-11 نتیجه گیری

6-12 روند طراحی مجموعه شهرک دانشجویی

6-12-1 ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان

6-12-2 ترسیم دیاگرامهای اولیه

6-12-3 ترسیم محورهای  تأثیر گذار بر زمین طرح

6-13 طراحی حجم‌های سه بعدی اولیه

6-14 ترسیم پلان نهایی بام مجموعه

6-14-1 فرایند طراحی سایت

6-14-2  ترسیم پلان بام دانشکده معماری

6-15  فرآیند طراحی دانشکده معماری

6-16 ترسیم پلان طبقه همکف و اول دانشکده معماری

6-17 نماها و برش‌های نهایی

6-19 طراحی فضاهای داخلی

6-20 سازه مجموعه دانشکده معماری

6-20-1 فونداسیون

6-20-2 جنس دیوارها

6-20-3 سقف مجموعه

6-20-3-1 سیستم تیر ویاراندیل1

6-20-3-2 سقف بتن پیش تنیده

6-20-4 ستونها

6-21 تأسیسات دانشکده معماری

6-22 نمایش سه بعدی مجموعه

فهرست منابع:

 

 

فهرست جداول:

جدول(6-1)سیر تحولات در بافت تاریخی شیراز( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)203

جدول (6-2 ) تکنیک تحلیلی سوات و راهبردهای برآمده از آن( منبع: نگارنده)223

جدول6- 3 مقایسه ویژگی‌های قبل و بعداز طراحی در سایت پیشنهادی224

جدول (6- 4) ماتریس سازگاری کاربریهای دانشگاه( ماخذ: نکارنده)233

 

 فهرست تصاویر:

شکل( 6-1)روند توسعه شیراز سال 1335( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)204

 شکل(6-2) معابر بافت تاریخی شیراز1328( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)205

شکل(6-3) معابر بافت تاریخی شیراز 1335( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)205

شکل(6-4)معابر بافت تاریخی شیراز 1350( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)206

شکل(6-5)معابر بافت تاریخی شیراز وضعیت کنونی( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)207

شکل(6-6) نقشه شهر شیراز و موقعیت سایت( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)208

شکل (6-7) کاربری‌های قدیم منطقه( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)208

شکل (6-8) کاربری‌های جدید منطقه( ماخذ : شرکت مشاورین  پردا راز)209

شکل (6-9) همجواریها در منطقه ( ماخذ: نکارنده)209

شکل6-10 سایت مجتمع شهر و روستا و ستاد کل نیروهای مسلح( ماخذ: نکارنده)211

شکل6-11 سایت ساختمان سیلو قدیم شیراز( ماخذ: نکارنده)211

شکل6-12سایت باغ سپاه روبه روی کتابخانه  ملی( ماخذ: نکارنده)212

شکل6-13 سایت واقع در انتهای خیابان سجادیه‌ی سیمان( ماخذ: نکارنده)212

شکل 6- 14 موقعیت سایت نسبت به کل شیراز( ماخذ: نکارنده)213

شکل (6-15 ) : موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری( ماخذ: نکارنده)214

شکل6-16 مناطق 9 گانه شهرداری شیراز( ماخذ: نکارنده)215

شکل 6-17 : راههای دسترسی به سایت مورد نظر( ماخذ: نکارنده)216

شکل 6-18 موقعیت سایت نسبت به ایستگاههای قطار شهری( ماخذ: نکارنده)216

شکل 6-19 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز( ماخذ: نکارنده)217

شکل6-20 موقعیت سایت نسبت به بناهای همجوار( ماخذ: نکارنده)218

شکل ( 6-21 )  وضعیت باغ‌های درون سایت( ماخذ: نکارنده)219

شکل (6-22 ) وضعیت خیابان کشی اطرف( ماخذ: نکارنده)219

شکل (6 -23 ): وضعیت رودخانه درون سایت( ماخذ: نکارنده)220

شکل (6-24 ) : دید محدوده سایت نسبت به خود سایت( ماخذ: نکارنده)220

شکل (6-25 ): دید سایت نسبت به محدوده سایت( ماخذ: نکارنده)221

شکل ( 6-26) ترسیم دیاگرام اولیه( ماخذ: نکارنده)226

شکل ( 6-27) ترسیم دیاگرام اولیه( ماخذ: نکارنده)226

شکل ( 6-28) ترسیم دیاگرام کلی( ماخذ: نکارنده)227

شکل ( 6-29) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده)230

شکل ( 6-30) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده)243

شکل ( 6-31) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده)243

شکل ( 6-32) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده)244

شکل ( 6-33) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده)244

شکل ( 6-34) تیرویاراندیل( ماخذ، نویفرت: 1390)246

شکل ( 6-35) عرشه بتن پیش تنیده( ماخذ، نویفرت: 1390)248

شکل ( 6-36) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده250

شکل ( 6-37) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده251

شکل ( 6-38) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده251

شکل ( 6-39) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده252

شکل (6-40) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده252

 

 

فهرست نقشه ها:

نقشه ( 6-1) ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان( ماخذ: نکارنده)225

نقشه ( 6-2) ترسیم محور‌های  تأثیر گذار( ماخذ: نکارنده)228

نقشه ( 6-3) ترسیم ورودی‌ها و خروجی‌ها( ماخذ: نکارنده)229

نقشه ( 6-4) ترسیم پلان نهایی سایت( ماخذ: نکارنده)231

نقشه ( 6-5) کاربریهای موجود در سایت( ماخذ: نکارنده)235

نقشه ( 6-6) ترسیم پلان بام دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده)236

نقشه ( 6-7) ترسیم پلان همکف دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده)240

نقشه ( 6-8) ترسیم پلان اول دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده)241

نقشه ( 6-9) ترسیم نما و برش دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده)242

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

بررسی استانداردها و معیارهای فنی طراحی ساختمان های اداری و آموزشی

استانداردها و معیارهای فنی طراحی ساختمان های اداری و آموزشی

هدف از این پروژه رشته معماری بررسی استانداردها و معیارهای فنی طراحی ساختمان های اداری و آموزشی در شهرکهای دانشجویی می باشد

مشخصات فایل

تعداد صفحات	55
حجم	821 بایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود پروژه رشته معماری

استانداردها و معیارهای فنی طراحی ساختمان های اداری و آموزشی

(شهرکهای دانشجویی)

 

 

 

 

 

مقدمه

بخش عمده ای از مرحله شناخت در طراحی معماری آشنایی با ساختار تشکیل دهنده فضا و چهار چوب اجزاء آن تشکیل می دهد.

5-2 فضای اداری

     فضای اداری فعال به فضاهای ساختمان اداری اطلاق می‌گردد که طبق نشریه شماره 178 سازمان برنامه و بودجه سابق موضوع بخشنامه شماره 1917/54 - 2206/102 مورخ  4/5/1377 (ضوابط طراحی ساختمان‌های اداری) در گروه‌های چهارگانه ذیل قابل تعریف، ارزیابی و شناسایی باشد:

 

 

5-2-1 گروه فضای اصلی

     منظور فضاهایی هستند که کار اصلی اداری، مستقیماً در آن‌ها انجام می‌شود. مانند اتاق‌های کارشناسی یک یا چند نفره، سالن‌های کار گروهی، اتاق‌های جلسات،‌ بایگانی جاری (در ارتباط مستقیم با کار اداری) محل دستگاه فتوکپی، انبار روزمره،‌ لوازم مصرفی و موارد مشابه. 

 

5-2-2 گروه فضاهای وابسته اصلی

     منظور فضاهایی هستند که برای تسهیل و خدمات رسانی انجام کار پیش‌بینی شده و در کنار فضاهای گروه یک شکل می‌گیرند، مانند:‌ سالن اجتماعات، کتابخانه،‌ کلاس‌های آموزشی،‌ مرکز تلفن،‌ اطلاعات، نگهبانی،‌ مراکز تهیه میکروفیلم،‌ رایانه، تکثیر،‌ بایگانی راکد و موارد مشابه.

 

5-2-3 گروه فضاهای رفاهی

منظور فضاهایی هستند که برای تأمین رفاه کارکنان و مراجعین در ساختمان اداری پیش‌بینی شده و در کنار فضاهای گروه‌های 1 و 2 شکل می‌گیرند، مانند: نمازخانه، غذاخوری،‌ آبدارخانه،‌ فروشگاه تعاونی، مرکز کمک‌های اولیه، سرویس‌های بهداشتی و موارد مشابه.

 

5-2-4 گروه فضاهای گردشی

     منظور فضاهایی هستند که برای ارتباط بین فضاهای یاد شده و سطوح زیرساخت (دیوارها و ستون‌ها) پیش‌بینی می‌شوند و عبارتند از:‌

 

الف) گردش افقی در طبقات

مانند:‌ ورودی‌ها، راهرو‌ها، فضاهای مکث و تقسیم، بعلاوه سطوح زیرساخت (دیوارها و ستون‌ها) در طبقات و مسیرهای (risers) تأسیساتی

ب) گردش عمودی بین طبقات 

مانند:‌ پله‌های ارتباطی طبقات،‌ آسانسورها، بالابرها، پله‌های فرار، پاگردها، شیب‌روها (ramps) و موارد مشابه.

 

5-3 فضاهای اختصاصی

منظور فضاهایی هستند که بر حسب وظایف و مأموریت‌های دستگاه اجرایی، اختصاصاً ایجاد می‌گردد.  از قبیل آزمایشگاه در سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی، خزانه در بانک¬ها و موزه¬های سازمان میراث فرهنگی.

 

.

.

.

 

 

 

فهرست مطالب

 استانداردها و معیارهای فنی طراحی

 برنامه ریزی فیزیکی، شناخت و تعیین ابعاد و استانداردهای فضا

 فضای اداری

 گروه فضای اصلی

 گروه فضاهای وابسته اصلی

 گروه فضاهای رفاهی

 گروه فضاهای گردشی

 فضاهای اختصاصی

 زیربنای خالص

 فضاهای اصلی اداری

 فضاهای وابسته اداری

 فضاهای پشتیبانی و ارباب رجوع

 مساحت محل کار (مساحت مفید)

 مساحت مفید خالص

 تجهیزات اداری

 نوع ساختمان

 سرویسها

 منظرهها

 ستها

 انواع کالبد ساختمانهای اداری

 عمق فضا

 موقعیت هسته

 تقسیم به اتاقها یا سلولاریزاسیون

 هسته

آسانسورها

 مجاری

 سرویس بهداشتی

 کمدهای اتاق شستشو

 پلکانها

 روابط در ساختمانهای اداری

رابطه با دنیای خارج

 لوازم فرار

 حوزههای فعالیتهای دانشکده معماری 

 فضاهای آموزشی

 کلاس نظری

  کلاس عمومی

 فضاهای کمک آموزشی

 آزمایشگاه

کارگاه

 فضاهای ورزشی و پرورشی 

کتابخانه

 نمازخانه 

 سالن ورزشی

 سالن چند منظوره 

 اتاق مشاوره 

 اتاق ورزش 

 اتاق بهداشت 

 فضاهای اداری 

 فضاهای پشتیبانی و خدمات 

 فضاهای سبز 

 فضای توقف وسایل نقلیه 

 فضای ورودی 

 فضای توقف وسایل نقلیه 

 فضاهای ارتباطی و غیر مفید 

 فضاهای نیمه باز یا مسقف 

 ظرفیت 

 ظرفیت دوره آموزشی یا مقطع آموزشی 

 ظرفیت مجتمع آموزشی 

 سطوح زیر بنایی

 خالص

 ناخالص 

 سرانه 

 سرانه خالص زیربنا 

 سرانه ناخالص 

 معیارهای تعیین ظرفیت 

 ظرفیت کلاس 

 ظرفیت کارگاه و آزمایشگاه 

 ظرفیت فضاهای پرورشی 

 کتابخانه 

 نمازخانه 

 سالن آمفی تئاتر 

 سالن ورزشی

 سالن چند منظوره 

 سالن غذاخوری 

 فضاهای اداری 

 سرویس های بهداشتی

 سرانه فضاها 

 فضاهای بسته

  فضاهای مربوط به فعالیتهای آموزشی

 مبلمان فضاهای اداری

 قرارگیری دیوارها

 کتابخانه

 سالن مطالعه

 قفسههای کتاب

 طراحی سالن‌های اجتماعات

   هندسه کلی تالارها

 اقدامات اصلی در برنامه ریزی سالنها

 بخشهای مختلف سالنهای اجتماعات

 ورودی سالن

   سرسرا و سالن انتظار

 سالنهای اجتماعات

 تغییرات در ابعاد سالنهای اجتماعات

 چند منظوره بودن و انعطافپذیری سالن

 صندلی در سالنهای اجتماعات

 بالکن در سالنها

 شیب سالنها

 اتاق تجهیزات تلفن

 موتورخانه و برق اضطراری

 تجهیزات بهداشتی، رختکن و نظافت

 انبار مرکزی

 محل زندگی سرایدار

  فضای نمایشگاهی

فهرست منابع:

 

 

فهرست جداول:

جدول (5-1) : مساحت فضای اصلی اداری موردنیاز مدیران سیاسی و مشاغل همتراز(نویفرت، 1387)155

جدول (5-2) : مساحت فضای اصلی اداری موردنیاز مدیران حرفه‌ای، کارشناسان و کارمندان در سطح ستادی و استانی(نویفرت،156

جدول5-3 ،  برنامه فیزیکی ماخذ: نگارنده169

جدول (5-4) عرض راهروهای متقاطع در سیستمهای مختلف کتابخانه(نویفرت، 1387)185

جدول(5-5)  ابعاد ومشخصات سالن انتظار (نشریه شماره 245، ضوابط طراحی سینما، 1382)189

جدول(5-6) ابعاد صندلی تماشچیان سالن‌های همایش با توجه به شکل5-15(همان)193

جدول (5-7) فاصله صندلی از راهرو در سالنها (نشریه شماره 245، ضوابط طراحی سینما، 1382)194

جدول (5 - 8) ابعاد و مشخصات درها در سالنها (حیدری، 1382)194

 

 

 

فهرست نمودارها:

نمودار(5-2) مقایسه سطح زیر بنای لازم دفاتر کار(نویفرت، 1387)156

 

توضیحات بیشتر و دانلود

 

بررسی شناسایی بافت و اقلیم شیراز

شناسایی بافت و اقلیم شیراز

دانلود تحقیق شناسایی بافت و اقلیم شهر شیراز

مشخصات فایل

تعداد صفحات	57
حجم	7 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	معماری

توضیحات کامل

دانلود تحقیق رشته معماری

شناسایی بافت و اقلیم شهر شیراز

 

 

 

مقدمه:

در قدیمی ترین کتابی که درباره فارس به جا مانده یعنی فارسنامه ابن بلخی فارس به پنج ایالت تقسیم شده است. در این تقسیم بندی شیراز جزء کوره اردشیر استمعرب "خوره" به معنی شهرستان و ناحیه است (دانش پژوه، 1377). 

دلائل متعدد دیگری که از قدمت شیراز سخن می گویند، عبارتند از:

ـ دشت شیراز که مابین تخت جمشید و مرودشت، با خوزستان قرارداشته با توجه به موقعیت طبیعی آن مسکونی بوده است و حفریات باستان شناسی شاهد مدعاست. 

ـ وجود آثار قدیمی مانند قصر ابو نصر در کوه های شرقی شیراز و نقوش برجسته برم دلک و قلعه چاه بندر و کشف سکه-های کهن. 

ـ لوحه های گلی تخت جمشید که نام شیراز در آن‌ها خوانده شده.

ـ ذکر نام شیراز در شاهنامه فردوسی که حکایت از وجود شیراز در زمان ساسانیان می کند. 

 

 

آثار مکشوفه عیلامی (شامل یک سه پایه برنزی) مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد در جنوب شرقی شیراز و تعدادی لوح‌های عیلامی مکشوفه در پارسه (تخت جمشید) به کارگاه‌های مهمی در تی/شی-را-ایز-ایز-ایش (تیرازیسیا شیرازیس) اشاره می‌کند که بی‌شک همان شیراز امروزی است. برطبق تاریخ ایران، چاپ دانشگاه کمبریج، «سکونت دایمی در محل شهر شیراز شاید به دوران ساسانی و حتی قبل آن برسد. اما اولین اشارات معتبر در مورد این شهر به اوایل دوران اسلامی بر می‌گردد.» به نوشته دانشنامه اسلامی نیز شیراز شهری است بنا شده در دوران اسلامی در محلی که از زمان ساسانیان احتمالا قبل آن سکونت گاه دایمی انسان بوده‌است. 

 

دوران اسلامی

3-1-2-1   فتح فارس توسط مسلمانان

استان فارس ساسانیان شامل استان فارس، یزد، حاشیه خلیج فارس و جزایر آن و بخشی از خوزستان کنونی بود، و طی حملات سپاهیان اسلام بین سال های ۶۴۰- ۶۵۳ میلادی که از بصره سازماندهی می‌شد به تسخیر درآمد. در آن زمان در محل شیراز کنونی شهری نبود. اما قلعه‌هایی در حوالی شیراز کنونی وجود داشت که در سال ۶۴۱ میلادی به تسخیر اعراب درآمد. در طی این دوران اعراب حملات متعددی از محل این قلعه به استخر تدارک دیدند. استخر، پایتخت فارس تا سال ۶۵۳ میلادی مقاومت کرد. 

 

3-1-2-2 آل بویه تا صفویان

در قرن چهارم و پنجم هجری قمری سلسله آل بویه فارس، شیراز را به پایتختی برگزیدند و مساجد، قصرها، کتابخانه و کانال آبرسانی از رودخانه کر در آن بنا نمودند. در این دوران شیراز به بزرگترین شهر استان فارس (شامل یزد و سواحل شمالی خلیج فارس) تبدیل شده بود. در قرن سیزدهم میلادی، شیراز مرکزی پیشرو در علم و هنر بود. بخاطر تشویق حاکمان و وجود دانشمندان و هنرمند، این شهر توسط جغرافی‌دانان قدیمی دارالعلم نامیده می‌شد.

 

3-1-2-3 دوران صفویه تا دوران معاصر

شیراز به سال ۹۰۹ هجری (۱۵۰۳ میلادی) به دست صفویه افتاد در این دوران بناهای متعددی در شیراز مانند مدرسه خان، قصری در محل میدان و حصاری بدور شهر ساخت. کریم خان زند، شیراز را در سال ۱۱۸۰ هجری قمری (۷-۱۷۶۶ میلادی) به‌عنوان پایتخت سلطنت خود برگزید. در این دوران شیراز رونقی دوباره یافت و بر جمعیت آن افزوده‌شد. به دستور کریم خان بناهای متعددی مانند ارگ جدید شهر، بازار وکیل، دیوان‌خانه، توپخانه، یک مسجد باشکوه و چند هزار مسکن برای لرها که در سپاه کریم خان بودند بنا شد(سامی،1347). 

 

 

3-1-2-4 معاصر

پس از جنگ جهانی دوم شیراز پیشرفت زیادی داشت. در سال ۱۳۵۳ شیراز از نظر بزرگی بعد از شهرهای صنعتی تبریز و اصفهان و شهر مذهبی مشهد قرار داشت. در سال‌های منتهی به انقلاب شیراز شاهد رشد خوبی بود. هر چند دیگر شیراز دیگر در سر شاهراه ترانزیت کالا از بنادر خلیج فارس به داخل ایران را نداشت، چون نقش سنتی بندر بوشهر با ساخته شدن راه‌آهن سراسری به بنادر دیگری انتقال یافته بود. با این حال مراکز آموزش عالی، پایگاه‌های نظامی و صنعت گردشگری رشد خوبی در این شهر داشت. پس از انقلاب، احیا و مرمت آثار تاریخی مورد توجه قرار گرفته‌ است که از مهم‌ترین کارهای انجام گرفته می‌توان به احیای ارگ کریم خان، مرمت و بازسازی آرامگاه خواجوی کرمانی و دروازه قرآن، حمام وکیل و حافظیه اشاره نمود. 

  

 

3-2 وجه تسمیه شیراز

آنچه درباره وجه تسمیه شیراز در آمده است، این اقوال است: 

الف- شیراز از فرزندان تهمورث است که دومین پادشاه سلسله پیشدادی بوده و نام وی بر این شهر گذاشته شده است(قدکساز،1373).

ب- چون در نزدیک این شهر، چراگاه های زیادی بوده و حیوانات شیرده بسیاری داشته از این جهت نام آن را شیراز گفته‌اند.

ج- شیراز از کلمهشیر تشکیل یافته که به علت نزدیکی به دشت ارژن و داشتن بیشه شیر به این نام خوانده شده است (نوبان،1378). 

د- نام شهر راشی راز که نامی فارسی است می دانند، که محل استقرار کارگران تخت جمشید بوده است (امداد،1339). 

در میان این گفته ها که درباره نام شیراز گفته‌اند، آنچه مستندتر به نظر می رسد آنست که شیراز نام فرزند تهمورث باشد که بنیانگذار این شهر بوده است و نامش بر روی یک لوح گلی به خط عیلامی در آثار مکشوفه تخت جمشید دیده شده است (مقتدر، 1335). 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 شناخت بافت و اقلیم شهر شیراز

3-1 دورههای تاریخی توسعه ی شهر شیراز

3-1-1  دوران باستان و ساسانی

3-1-2 دوران اسلامی

3-1-2-1   فتح فارس توسط مسلمانان

3-1-2-2 آل بویه تا صفویان

3-1-2-3 دوران صفویه تا دوران معاصر

3-1-2-4 معاصر

3-2 وجه تسمیه شیراز

3-3 تاریخچه شیراز

3-4 سیستم محلات شیراز

3-4-1 محلات دوران اتابکی مظفریان و آل بویه

3-4-2محلات شیراز در زمان صفویه:

3-4-3 محلات شیرازدر زمان  زندیه

3-4-4 محلات شیراز در عهد قاجار

3-5 ساختار ا صلی شهر شیراز در ادوار مختلف تاریخ

3-5-1 آل بویه

3-5-2 دوره اتابکان

3-5-3 دوره صفویان

3-5-4 دوره زندیه

3-6 استخوانبندی شهر در دوران  زندیه

3-6-1 بافت شهری در دوران زندیه

3-6-2 ویژگیهای فضایی و بصری

3-7 شیراز در دوره قاجاریه

3-8 شیراز در دوره پهلوی اول

3-9 شیراز از دوره پهلوی دوم تا دوره معاصر

3-10 ساختار فضایی شهر شیراز

3-10- 1 دوره پیش مدرن و پیش سرمایهداری (اواخر قرن سیزده ه.ش تا سال 1300 ه .ش):

3- 10-2 دوره مدرن سازی اولیه ( سال 1300 ه.ش تا اوایل سالهای 1330 ه.ش )

3- 10-3 دوره مدرن سازی متأخر ( از سال 1330 تا اوایل سالهای 60)

3-10-4 ساختار فضائی شیراز در دوره چهارم ( دوره چالش سنت و مدرنیت )

3-11  موقعیت جغرافیایی شیراز

3-12 آب و هوا

3-12-1 دمای هوا

3- 12 -2 رطوبت

3-12-3  بارندگی

3-12-4  باد

3-12-5 تابش

3-13 تحلیل شرایط آب و هوایی

3-13-1  منطقه آسایش

3-13-1 تقویم نیاز به سایه و آفتاب

3-14 زلزله

3-15 راههای منتهی به شیراز

3-16 ارتفاعات شیراز

3-17 جمعیت شیراز

فهرست منابع:

 

 

فهرست جداول:

 

جدول شماره (3-1): متوسط درجه حرارت ماهانه شهر شیراز (ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)118

جدول شماره (3-2): رطوبت نسبی حداقل و حداکثر ماهیانه در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)119

جدول شماره (3-3): گروه بندی رطوبتی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)119

جدول شماره (3-4): توزیع بارش در ماههای سال در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)120

جدول شماره (3-5): جهت بادهای غالب و درجه دوم در ماههای سال در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)121

 

 فهرست تصاویر:

شکل(3-1) بقایای باقی مانده از قصر ابونصر( شرکت پرداراز)88

شکل(3-2)بقایای باقی مانده از بند امیر پل دوران آل بویه نزدیک شیراز( شرکت پرداراز)89

شکل(3-3) شیرازخیابان زند در دوران پهلوی اول(ماخذ، نصر، 1388)91

شکل(3-4)محلات شیراز قبل از حکومت زندیه( شرکت پرداراز)94

شکل(3-5)محلات شیراز در دوران زندیه( شرکت پرداراز)96

شکل(3-6)محلات شیراز در دوران قاجاریه.( ماخذ، امداد ، 1390)97

شکل(3-7)ساختار شیراز در دوران آل بویه( ماخذ، نصر، 1388)98

شکل(3-8)ساختار شیراز در دوران اتابکان( ماخذ، نصر، 1388)99

شکل(3-9)ساختار شیراز در دوران صفویان( ماخذ، نصر، 1388)100

شکل(3-10) نقشه شهر شیراز دوران زندیه دروازهها بخوبی دیده می‌شوند( ماخذ، نصر، 1388)102

شکل(3-11) ساخت فضایی شهر در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388)103

شکل(3-12)ساختار اصلی شهر در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388)104

شکل(3-13) شیراز موقعیت میدانهای شهری دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388)104

شکل(3-14) دیدازفضای بسته به فضاهای باز در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388)105

شکل(3-15) ساختار شیراز در دوران قاجاریه( ماخذ، نصر، 1388)106

شکل(3-16) دیاگرام مجموعه زندیه تا دوران پهلوی اول(ماخذ، بنیادی، 1370)107

شکل(3-17) دخل و تصرفات ایجاد شده در دوران پهلوی در مجموعه زندیه و میادین آن(ماخذ، بنیادی، 1370)108

شکل(3-18) دیاگرام مجموعه زندیه از دوران پهلوی اول تا دوران معاصر(ماخذ، بنیادی، 1370)109

شکل(3-19)ساختار فضایی شیراز در دورههای مختلف(ماخذ، بنیادی، 1370)110

شکل(3-20) عکس هوایی شیراز1335 گشترش شهر به سمتهای مختلف از لبه بافت تاریخی( ماخذ، گوگل ارت، 1393)112

شکل(3-21) عکس هوایی شیراز1353 قسمتی از مجموعه زندیه دیده می‌شود( ماخذ، گوگل ارت، 1393)113

شکل (3-22) عکس هوایی شیراز 1363 از مجموعه زندیه( ماخذ، گوگل ارت، 1393)113

شکل(3-23)دیاگرام وضعیت ارتباطی دوران زندیه(حسن زاده رونیزی، 1378)114

شکل(3-24)دیاگرام وضعیت ارتباطی دوران معاصر در مجموعه زندیه(حسن زاده رونیزی، 1378)115

شکل(3-25) نقشه کنونی شیراز ، هسته اولیه با رنگ دیگر در بالا مشخص شده است( ماخذ:نگارنده)115

شکل (3-26) نقشه آب و هوایی ایران، شیراز آب و هوای مدیترانه‌ای (ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)117

شکل شماره(3-27): گلبادهای فصلی و سالانه شهر شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)122

شکل(3-28) موقعیت و زوایای تابش خورشید در عرض ۲۹ درجه شمالی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)123

شکل (3-29)نقشه گسل‌های فعال ایران(ماخذ: سایت زمین شناسی شیراز، تاریخ بازدید، 13/3/93)129

شکل (3-30)نقشه خطر لرزه‌ای ایران(ماخذ: سایت زمین شناسی شیراز، تاریخ بازدید، 13/3/93)130

شکل(3-31) نقشه راههای منتهی به شیراز ( ماخذ، ویکی پدیا، تاریخ بازید 4/3/1393)131

شکل(3-32) کوههای محصور کننده شهر شیراز( ماخذ : نگارنده)132

 

فهرست نمودارها:

نمودار(3-1) شهر در مرحله گذار از کالبد سنتی به مدرن- دوره پهلوی اول(ماخذ، بنیادی، 1370)111

نمودار شماره (3-2): نمودار مخلوط آب و هوا در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)120

نمودار(3-3) بیوکلیماتیک انسانی براساس متوسط رطوبت نسبی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)127

نمودار(3-4)تقویم نیاز آب و هوایی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93)128

نمودار(3-5) تغییرات جمعیت در سال‌های مختلف شیراز(ماخذ: سایت سرشماری نفوس مسکن، تاریخ بازدید: 4/3/1393)133

نمودار(3-6) هرم جمعیتی در شیراز(ماخذ: سایت سرشماری نفوس مسکن، تاریخ بازدید: 4/3/1393)133

 

 

 

توضیحات بیشتر و دانلود